Vitamin B12 (Cobalamin) ละลายน้ำได้ดี ทนความร้อน ถูกทำลายด้วยด่าง ร่างกายดูดซึมได้ดีในลำไส้เล็ก โดยอาศัย Intrinsic factor จากกระเพาะอาหาร เป็นสารที่จำเป็นในการควบคุมหน้าที่ต่าง ๆ ของเซลล์ในร่างกายตั้งแต่ ไขกระดูก ทางเดินอาหาร และระบบประสาท ช่วยสร้าง DHA myelin การเผาผลาญคาร์โบไฮเดรตเพื่อป้อนพลังงานในสมอง
การขาดวิตามิน บี12 จะทำให้เด็กจะเป็นโรคโลหิตจาง ชาตามปลายประสาท
สาเหตุของการขาดวิตามิน บี12
- ขาดอาหาร
- ไม่รับประทานเนื้อสัตว์
- เคยผ่าตัดกระเพาะอาหาร
- ขาด intrinsic factor แต่กำเนิด (ไม่เคยพบในคนไทย)
อาการและอาการแสดงของการขาดวิตามิน บี12
- อาการทางระบบประสาท ชาตามแขนขา มี incoordination (ไม่ประสานกัน) ของขา
- Fine coordination ของนิ้วมือเสีย
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง จนฝ่อ เหี่ยว
- Deep tendon reflex ลดลง
- อาการทางสมอง จะกระวนกระวาย ความจำเสื่อม และซึมเศร้า
- อาการทางระบบเลือด จะซีด อ่อนเพลีย
- Glossitis ลิ้นอักเสบ ลิ้นแดง เลี่ยน
- อาจมีคลื่นไส้อาเจียน และท้องเสีย
การรักษาการขาดวิตามิน บี12
- ให้วิตามิน บี12 เข้ากล้ามเนื้อ 100 mg. สัปดาห์ละ 2 ครั้ง นาน 6 สัปดาห์หรือจนกว่าอาการจะดีขึ้น
- หากมีอาหารทางระบบประสาทต้องรักษานาน 6 เดือน
- ในรายที่ขาด Intrinsic factor แต่กำเนิดหรือหลังผ่าตัดกระเพาะอาหารหรือมี Post ileectomy syndrome จะต้องได้รับ วิตามิน บี12 ฉีดตลอดชีวิต โดยใช้ 1 mg. ฉีดเข้ากล้ามเนื้อทุกเดือน