ส่วนประสมทางการตลาด จัดเป็นเครื่องมือชิ้นหนึ่งที่ช่วยในการวิเคราะห์ถึงแนวทางการจำหน่ายสินค้าของธุรกิจว่าควรทำเช่นไรกับสินค้าที่ต้องการนำมาแข่งขันกับสินค้าชนิดเดียวกันในตลาดซึ่งนอกเหนือจากนี้ ธุรกิจยังควรเลือกใช้กลยุทธ์ให้เหมาะสมกับสินค้าที่ต้องการจำหน่ายด้วย สินค้านั้น ๆ จึงจะสามารถสร้างรายได้ให้แก่ธุรกิจได้[i]
ส่วนประสมทางการตลาด หมายถึง เครื่องมือทางการตลาดที่ธุรกิจนำมาใช้เพ่อทำให้ธุรกิจประสบความสำเร็จตามเป้าหมายที่วางไว้[ii] ดังนี้
- ด้านผลิตภัณฑ์ หมายถึง สินค้าที่ขายผ่านตลาดออนไลน์ ซึ่งเป็นสินค้าที่มีคุณภาพ มีความหลากหลาย รูปแบบสินค้า ยี่ห้อ ความหลากหลายของสินค้าและเป็นที่ต้องการของลูกค้า
- ด้านราคา หมายถึง ราคาของสินค้ามีความเหมาะสมกับคุณภาพ มีการบอกราคาอย่างชัดเจน ความคุ้มค่าของราคาสินค้า และบริการผ่านทางตลาดออนไลน์ เพื่อเสนอให้แก่ลูกค้าเลือกซื้อ
- ด้านการจัดจำหน่าย หมายถึง ช่องทางการเข้าสู่ร้านค้าตลาดออนไลน์ ที่มีชื่อร้านค้าสามารถหาได้ง่าย เป็นที่รู้จักรวมไปถึงจดจำได้ง่าย และมีความสะดวกในการซื้อสินค้า ความรวดเร็วในการค้นหาข้อมูล
- ด้านการส่งเสริมการตลาด หมายถึง การสื่อสารทางการตลาดเพื่อช่วยส่งเสริมการขาย เช่น การโฆษณา ประชาสัมพันธ์ การทำกิจกรรมร่วมกัน หรือการทำโปรโมชั่นต่าง ๆ ที่มีความเหมาะสมและเข้าถึงลูกค้ากลุ่มเป้าหมาย โดยการทำการสื่อสารประชาสัมพันธ์ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่ ป้ายโฆษณา (Banner Advertising) การลงทะเบียนเว็บไซต์ผ่าน Search Engine
ส่วนประสมทางการตลาด (4Ps) หมายถึง การจัดการด้านการบริหาร ด้านการตลาด รวมถึงกำหนดแนวทางในการใช้ทรัพยากร อย่างมีประสิทธิภาพและการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิผล ซึ่งตัวแปรทางการตลาดที่สามารถควบคุมได้ที่ธุรกิจจะต้องนำมาใช้ร่วมกัน เพื่อตอบสนองความพึงพอใจของตลาดเป้าหมาย โดยส่วนประสมทางการตลาด 4Ps[iii] ประกอบด้วย
- ผลิตภัณฑ์ (Product) หมายถึง สิ่งที่เสนอขายสู่ตลาดเพื่อความสนใจ การจัดหา การใช้ หรือการบริโภคที่สามารถทำให้ลุกค้าเกิดความพึงพอใจ
- ราคา (Price) หมายถึง จำนวนที่ต้องจ่ายเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์/บริการ หรือเป็นคุณค่าทั้งหมดที่ลูกค้ารับรู้เพื่อให้ได้ผลประโยชน์จากการใช้ผลิตภัณฑ์/บริการคุ้มกับเงินที่จ่ายไป
- สถานที่จำหน่าย (Place) หมายถึง โครงสร้างของช่องทาง ซึ่งประกอบด้วย สถาบันและกิจกรรมใช้เพื่อเคลื่อนย้ายสินค้าและบริการขององค์กรไปยังตลาด
- การส่งเสริมการขาย (Promotion) หมายถึง เครื่องมือการสื่อสารเพื่อสร้างความพอใจ ต่อตราสินค้า หรือบริการ หรือความคิด หรือต่อบุคคล โดยใช้จูงใจให้เกิดความต้องการ หรือเพื่อเตือนความทรงจำ (Remind) ในผลิตภัณฑ์โดยคาดว่า จะมีอิทธิพลต่อความรู้สึก ความเชื่อ และพฤติกรรมการซื้อ
เจตนา ชีวเจริญกุล (2562) ศึกษาเรื่อง ปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์กันแดดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเลของนักท่องเที่ยวในแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาด (Beach Attraction) กรณีศึกษาจังหวัดภูเก็ต พบว่า ด้านความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ พบว่า นักท่องเที่ยวมีความรู้ความเข้าใจในระดับน้อย ในด้านทัศนคติ พบว่า ภาพรวมอยู่ในระดับ “เห็นด้วยมากที่สุด” ด้านปัจจัยส่วนประสมทางการตลาด พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามมีความคิดเห็นโดยภาพรวม คือ “เห็นด้วยมาก” อีกทั้งพบว่า นักท่องเที่ยวมีความสนใจผลิตภัณฑ์กันแดดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล ทั้งนี้เพราะนักท่องเที่ยวมีความคิดเห็น “เห็นด้วยมาก” ในประเด็น ท่านจะซื้อผลิตภัณฑ์กันแดดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล ถึงแม้ว่า จะไม่ใช่ตราสินค้าที่ฉันใช้อยู่เป็นประจำและท่านจะแนะนะคนรู้จักให้ซื้อผลิตภัณฑ์กันแดดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล และพบว่า ทัศนคติเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์กันแดดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล ส่วนประสมทางการตลาด ด้านราคา (Price) และด้านช่องทางการจัดจำหน่าย (Place) มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์กันแดดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล ในขณะที่ปัจจัยอื่น ๆ ไม่พบนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 ผลการวิเคราะห์ด้วยวิธีการวิเคราะห์พบว่า ระดับความคิดเห็นด้านราคาเป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความน่าจะเป็นในการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์กันแดดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเล[iv]
ศิริลักษณ์ คำพึ่ง (2562) ศึกษาเรื่องพฤติกรรมของผู้บริโภคที่มีผลต่อการเลือกซื้อโยเกิร์ตแช่แข็ง กรณีศึกษาเขตกรุงเทพมหานคร พบว่า ด้านลักษณะส่วนบุคคล พบว่า เพศ อายุ สถานภาพ ระดับการศึกษา อาชีพ และรายได้ที่แตกต่างกัน มีพฤติกรรมการเลือกซื้อโยเกิร์ตแช่แข็งแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 นอกจากนี้ ในด้านปัจจัยส่วนประสมทางการตลาดโดยรวม พบว่า มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการเลือกซื้อโยเกิร์ตแช่แข็ง เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านจะพบว่า ปัจจัยส่วนประสมทางการตลาด ด้านผลิตภัณฑ์ (Product) ในส่วนวัตถุดิบที่มีคุณภาพ และโยเกิรต์แช่แข็งมีความอร่อย ไม่มีความสัมพันธ์กับรสชาติที่ผู้บริโภคเลือกรับประทาน ด้านโยเกิร์ตแช่แข็งมีรสชาติที่หลากหลาย ไม่มีความสัมพันธ์กับผู้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจซื้อ ด้านราคา (Price) ในส่วนโยเกิร์ตแช่แข็งมีราคาเหมาะสมกับปริมาณ ไม่มีความสัมพันธ์กับรสชาติที่ผู้บริโภคเลือกรับประทาน ด้านช่องทางการจัดจำหน่าย (Place) ในส่วนมีสินค้าครบถ้วนไม่ขาดสต๊อก ไม่มีความสัมพันธ์กับรสชาติที่ผู้บริโภคเลือกรับประทาน และผู้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจซื้อ ด้านการส่งเสริมการตลาด (Promotion) ไม่มีความสัมพันธ์กับรสชาติที่ผู้บริโภคเลือกรับประทาน[v]
[i] ขจรศักดิ์ ธีระทวีสุข. (2558). ปัจจัยที่มีผลต่อกระบวนการตัดสินใจซื้อสินค้ารูปแบบดิจิทลของประชากรในจังหวัดปทุมธานี. การค้นคว้าอิสระหลักสูตรปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
[ii] พิไลวรรณ อุบลวรรณ. (2561). ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจในการเลือกซื้อเสื้อผ้าผ่านตลาดออนไลน์ของนักศึกษามหาวิทยาลัยในจังหวัดนนทบุรี. การค้นคว้าอิสระปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ จังหวัดปทุมธานี.
[iii] ศุภกร สมจิตต์. (2562). อิทธิพลที่ส่งผลต่อการตัดสินใจซื้อสินค้าของธุรกิจค้าปลีกญี่ปุ่นที่เข้ามาเปิดตลาดในประเทศไทย กรณีศึกษา ดองกิ มอลล์. ภาคนิพนธ์ปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, สาขาวิชาบริหารธุรกิจญี่ปุ่น สถาบันเทคโนโลยีไทย – ญี่ปุ่น.
[iv] เจตนา ชีวเจริญกุล. (2562). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์กันแดดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมทางทะเลของนักท่องเที่ยวในแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาด (Beach Attraction) กรณีศึกษาจังหวัดภูเก็ต. วิทยานิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตภูเก็ต.
[v] ศิริลักษณ์ คำพึ่ง. (2562). พฤติกรรมของผู้บริโภคที่มีผลต่อการเลือกซื้อโยเกิร์ตแช่แข็ง กรณีศึกษาเขตกรุงเทพมหานคร. ภาคนิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ.