ถ้าพูดภาษาชาวบ้านว่า “ขยะ” ทุกท่านคงเข้าใจว่า หมายถึงอะไร
ส่วนคำว่า “มูลฝอย” มีปรากฏในพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 ซึ่งเป็นกฎหมายแม่และเป็นที่มาของ “มูลฝอยติดเชื้อ” โดยพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 มาตรา 4 ได้นิยามคำว่า มูลฝอย หมายถึง เศษกระดาษ เศษผ้า เศษอาหาร เศษสินค้า ถุงพลาสติก ภาชนะที่ใส่อาหาร เถ้า มูลสัตว์ หรือซากสัตว์ รวมถึงสิ่งอื่นใด ที่เก็บกวาดจากถนน ตลาดที่เลี้ยงสัตว์ หรือที่อื่น
สำหรับคำว่า “มูลฝอยติดเชื้อ” ปรากฏในกฎกระทรวงว่าด้วยการกำจัดมูลฝอยติดเชื้อ พ.ศ. 2545 โดยอาศัยความในมาตรา 5 มาตรา 6 วรรคหนึ่ง และวรรคสองแห่งพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 โดยนิยาม คำว่า มูลฝอย ไว้ในข้อ 3 ว่า มูลฝอยติดเชื้อ หมายถึง อมูลฝอยที่มีเชื้อโรค ปะปน อยู่ในปริมาณหรือความเข้มข้น ซึ่งถ้ามีการสัมผัส หรือใกล้ชิดกับมูลฝอยนั้นแล้ว สามารถทำให้เกิดโรคได้ และได้ขยายความเพิ่มเติมว่า เป็นมูลฝอยที่เกิดจากกระบวนการตรวจ วินิจฉัย ทางการแพทย์ การรักษาพยาบาล การให้ภูมิคุ้มกันโรค การทดลองเกี่ยวกับโรค การตรวจชันสูตรศพหรือซากสัตว์ รวมทั้งการศึกษาวิจัยที่เกี่ยวข้องกับเองดังกล่าว ให้ถือว่า เป็นมูลฝอยติดเชื้อ
ตัวอย่างมูลฝอยติดเชื้อ เช่น
- ซากหรือชิ้นส่วนของมนุษย์ หรือสัตว์ที่เป็นผลมาจากการผ่าตัด การตรวจชันสูตรหรือซากสัตว์ และการสัตว์ทดลอง
- วัสดุของมีคม เช่น เข็ม ใบมีด กระฉีดยา หลอดแก้ว ภาชนะที่ทำด้วยแก้ว สไลด์ และแผ่นกระจกปิดสไลด์
- วัสดุซึ่งสัมผัสหรือสงสัยว่า จะสัมผัสกับเลือด ส่วนประกอบของเลือด ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากเลือด สารน้ำจากร่างกายมนุษย์หรือสัตว์ หรือวัสดุที่ทำจาเชื้อโรคที่มีชีวิต วัสดุดังกล่าว เช่น สำลี ผ้าก๊อส ผ้าต่าง ๆ และท่อยาง
- มูลฝอยทุกชนิดที่มาจากห้องรักษาผู้ป่วยติดเชื้อร้ายแรง
ค่าบริการเก็บ และขนขยะ
ในการเก็บค่าบริการเก็บ ขนขยะ ถ้าเราจ่ายค่าเก็บ ขนขยะให้ราชการส่วนท้องถิ่นไปแล้ว และยังมีพนักงานของราชการส่วนท้องถิ่นมาเรียกเก็บอีก จะต้องจ่ายเงินให้อีกหรือไม่
ถ้าเจอเรื่องแบบนี้ ให้ไปดูที่กฎหมายสาธารณสุข เพราะตามกฎหมายจะให้อำนาจแก่ราชการส่วนท้องถิ่นกำหนดอัตราค่าธรรมเนียมที่ประชาชนจะต้องเสีย แต่ต้องไม่เกินกว่าอัตราในกฎกระทรวง คือ เดือนละไม่เกิน 40 บาท ต่อขยะ 20 ลิตรในแต่ละวัน แต่ถ้าพบว่า มีการมาเรียกเก็บเงินอีก นั่นถือว่า เป็นการเรียกเก็บที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย เรามีสิทธิที่จะไม่ให้ได้นะคะ และถ้าถูกพนักงานกลั่นแกล้ง ไม่เก็บขยะให้ ก็ให้ไปแจ้งกับเจ้าพนักงานท้องถิ่นให้ตรวจสอบได้ แต่ถ้าบ้านไหนจะให้เป็นสินน้ำใจ อันนี้ก็แล้วแต่ความเต็มใจนะคะ
มารู้จักกฎหมายสาธารณสุขกันเถอะ
ถ้าบ้านข้าง ๆ เลี้ยงหมาจำนวนมากเกือบสิบตัว ไม่เห่าก็หอนทั้งวัน จะแจ้งตำรวจก็กลัวเขาว่า ว่าเป็นเรื่องขี้หมูราขี้หมาแห้ง จะทำอย่างไรดี
ถ้ามีเรื่องแบบนี้เกิดขึ้น แจ้งเจ้าพนักงานท้องถิ่นได้เลย เพราะมีกฎหมายคุ้มครองภาวะแวดล้อมที่ดี นั่นก็คือ พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 หรือเรียกสั้น ๆ ว่า “กฎหมายสาธารณสุข” สาระสำคัญของกฎหมายสาธารณสุขมีอยู่ 6 เรื่องด้วยกัน คือ
- การควบคุมและกำจัดสิ่งปฏิกูลมูลฝอยต่าง ๆ
- ควบคุมอาคารให้ถูกสุขลักษณะ สะอาดและไม่แออัด
- ควบคุมดูแลกิจการตลาดสดและร้านอหารให้ถูกสุขลักษณะ
- ควบคุมดูแลกิจการที่มีขั้นตอนการผลิตและการให้บริการที่อาจจะทำให้เกิดมลพิษหรือเป็นอันตรายต่อสุขภาพ
- กำหนดเขตห้ามเลี้ยงสัตว์หรือปล่อยสัตว์
- กำหนดเขตห้ามขายสินค้าในที่หรือทางสาธารณะเพื่อความเป็นระเบียบ
เมื่อรู้แล้วว่า มีกฎหมายสาธารณสุขคุ้มครองอย่างนี้ก็น่าจะเบาใจและให้ความร่วมมือในการทำตามกฎหมาย เพื่อสภาพแวดล้อมและสุขภาพที่ดีของเรา