ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียด พบว่า เพศ รายได้ต่อเดือน สัมพันธภาพในครอบครัว การเรียน ความรัก เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมมความสัมพันธ์กับความเครียดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยเพศและรายได้ต่อเดือนมีความสัมพันธ์กับความเครียดอย่างมีนัยสำคัญสถิติ เนื่องจากกลุ่มตัวอย่างอยู่ในช่วงวัยรุ่น มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และมีความหลากหลายทางเพศ ซึ่งในสังคมปัจจุบันยังไม่เป็นที่ยอมรับอย่างแพร่หลาย และค่าใช้จ่ายปัจจุบันค่อนข้างสูง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดความเครียด[i]
สัมพันธภาพในครอบครัวมีความสัมพันธกับความเครียด เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ข้อที่กลุ่มตัวอย่างเห็นว่า ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความเครียดมากที่สุดอันดับแรก คือ “บิดา/มารดา เสียชีวิต” ทำให้รู้สึกว่า ด้อยคุณค่าในตนเอง เกิดความทุข์จากการเปรียบเทียบระหว่างชีวิตตนเองและชีวิตคนผู้อื่นที่มีบิดาหรือมารดาคอยดูแล ขาดต้นแบบของครอบครัวที่อบอุ่น ขาดการดูแลเอาใจใส่จากพ่อแม่[ii]
การเรียนมีความสัมพันธ์กับความเครียด เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ข้อที่กลุ่มตัวอย่างเห็นว่า ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความเครียดวัยรุ่นมากที่สุดอันดับแรก คือ “ผลการเรียนไม่ถึงเกณฑ์/สอบได้คะแนนไม่ดี” เนื่องจากวัยรุ่นอยู่ใน Generation Z ซึ่งมีลักษณะนิสัยที่กลัวอนาคตและมักหาข้อมูลมาเปรียบเทียบและป้องกันตนเอง ดังนั้น จึงให้ความสำคัญกับผลการเรียนไม่ถึงเกณฑ์หรือสอบได้คะแนนไม่ดี เพราะจะส่งผลต่ออนาคตในการสมัครเรียนต่อหรือทำงาน[iii]
ความรักมีความสัมพันธ์กับความเครียด เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ข้อที่ผู้ตอบกลุ่มตัวอย่างเห็นว่า ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความเครียดวัยรุ่นมากที่สุดอันดับแรก คือ “รู้สึกว่าตัวเองไม่คุณค่า” เนื่องจากวัยรุ่นเป็นวัยที่อยากรู้อยากลองทำอะไรใหม่ อยากได้อยากมีตามสื่อหรือสิ่งรอบตัวที่กระตุ้นชักนำ แต่ด้วยลักษณะนิสัยที่ใจร้อน ไม่ชอบรอคอย และตัดสินใจรวดเร็วไม่รอบคอบ ส่งผลให้ต้องเสียใจกับการตัดสินใจที่ผิดไป เกิดความรู้สึกว่าตัวเองไม่มีคุณค่า และเป็นวัยที่สนใจเพศตรงข้าม เริ่มมีความรัก ซึ่งการผิดหวังในความรัก เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดความเครียด[iv]
เศรษฐกิจมีความสัมพันธ์กับความเครียด เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า กลุ่มตัวอย่างเห็นว่า ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความเครียดวัยรุ่นมากที่สุดอันดับแรก “ทางบ้านมีปัญหาเรื่องการเงิน เช่น ถูกโกงเงินจนไม่พอ หรือหมุนเงินไม่ทันใช้” เนื่องจากพฤติกรรมของวัยรุ่นใน Generation Z ที่ชอบเอาชนะ เห็นเพื่อนมีตนเองก็อยากมีตามเพื่อน ตามกระแสตามแฟชั่น โดยใช้เงินได้แบบไม่คิด เพราะว่า ยังอยู่ในช่วงที่ขอเงินผู้ปกครองใช้ ไม่ได้หาเงินใช้เอง[v]
สังคมและสิ่งแวดล้อมมีความสัมพันธ์กับความเครียด เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า ข้อที่กลุ่มตัวอย่างเห็นว่าปัจจัยที่สัมพันธ์กับความเครียดวัยรุ่นมากที่สุด อันดับแรก “ถูกนินทาลับหลังจากเพื่อน” เนื่องจาก วัยรุ่นเป็นช่วงอายุที่ให้ความสำคัญกับเพื่อนมากกว่าบุคคลอื่น ดังนั้น เมื่อถูกนินทาลับหลังจากเพื่อน จึงก่อให้เกิดความเครียด[vi]
การจัดการความเครียด พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีการจัดการความเครียดโดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง และมีการจัดการความเครียดโดยการฟังเพลง/เล่นเกม/ดูหนัง/ช้อปปิ้งมากที่สุด บ่งบอกว่า นักเรียนใช้การจัดการความเครียดโดยวิธีการนี้มาก เนื่องจาก สามารถเข้าถึงได้ง่ายสำหรับวัยรุ่น ทั้งสะดวกและเสียค่าใช้จ่ายน้อยหรือไม่เสียค่าใช้จ่าย ซึ่งเป็นลักษณะของคน Generation Z ที่เติบโตมาพร้อมกับสิ่งอำนวยความสะดวกมากมาย มีความสามารถในการใช้งานเทคโนโลยีต่าง ๆ[vii]
[i][i] สุนีย์ กันแจ่ม เผด็จการ กันแจ่ม ธนโชติ เฉลยสาร กาญจนา วันหน่อแก้ว จันทนา แซ่จ้าว น้ำทิพย์ วังซ้าย และพัชรินทร์ ตินเขียว. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดและการจัดการความเครียดของวัยรุ่นในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ประยุกต์.
[ii][ii] สุนีย์ กันแจ่ม เผด็จการ กันแจ่ม ธนโชติ เฉลยสาร กาญจนา วันหน่อแก้ว จันทนา แซ่จ้าว น้ำทิพย์ วังซ้าย และพัชรินทร์ ตินเขียว. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดและการจัดการความเครียดของวัยรุ่นในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ประยุกต์.
[iii][iii] สุนีย์ กันแจ่ม เผด็จการ กันแจ่ม ธนโชติ เฉลยสาร กาญจนา วันหน่อแก้ว จันทนา แซ่จ้าว น้ำทิพย์ วังซ้าย และพัชรินทร์ ตินเขียว. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดและการจัดการความเครียดของวัยรุ่นในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ประยุกต์.
[iv][iv] สุนีย์ กันแจ่ม เผด็จการ กันแจ่ม ธนโชติ เฉลยสาร กาญจนา วันหน่อแก้ว จันทนา แซ่จ้าว น้ำทิพย์ วังซ้าย และพัชรินทร์ ตินเขียว. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดและการจัดการความเครียดของวัยรุ่นในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ประยุกต์.
[v][v] สุนีย์ กันแจ่ม เผด็จการ กันแจ่ม ธนโชติ เฉลยสาร กาญจนา วันหน่อแก้ว จันทนา แซ่จ้าว น้ำทิพย์ วังซ้าย และพัชรินทร์ ตินเขียว. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดและการจัดการความเครียดของวัยรุ่นในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ประยุกต์.
[vi][vi] สุนีย์ กันแจ่ม เผด็จการ กันแจ่ม ธนโชติ เฉลยสาร กาญจนา วันหน่อแก้ว จันทนา แซ่จ้าว น้ำทิพย์ วังซ้าย และพัชรินทร์ ตินเขียว. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดและการจัดการความเครียดของวัยรุ่นในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ประยุกต์.
[vii][vii] สุนีย์ กันแจ่ม เผด็จการ กันแจ่ม ธนโชติ เฉลยสาร กาญจนา วันหน่อแก้ว จันทนา แซ่จ้าว น้ำทิพย์ วังซ้าย และพัชรินทร์ ตินเขียว. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดและการจัดการความเครียดของวัยรุ่นในเขตอำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ประยุกต์.