“รังแค” สะเก็ดแผ่นจิ๋วบาง ๆ ขาว ๆ เห็นชัดนักเวลาใส่เสื้อสีเข้ม ปัญหาจุกจิกน่ารำคาญเช่นนี้ ทำลายความมั่นใจมาหลายคนแล้ว จะใช้ผลิตภัณฑ์อะไรดีนะ เครื่องสำอางช่วยได้ไหมนี้ “รังแค” (Dandruff) เป็นภาวะที่เซลล์ชั้นนอกสุดของหนังศีรษะ (เป็นเซลล์ที่ตายแล้ว) มีอัตราการหลุดออก มากกว่าปกติ ทั้งนี้ มีปัจจัยที่เกี่ยวข้องหลายอย่าง ในบางรายมีการติดเชื้อที่หนังศีรษะร่วมด้วย ซึ่งกรณีนี้จำเป็นต้องให้แพทย์ตรวจวินิจฉัยโดยละเอียด เพื่อรักษาให้หายขาดต่อไป

ในกรณีที่มีรังแคเกิดขึ้นเพียงเล็กน้อย อาจเลือกเครื่องสำอางที่มีสารขจัดรังแค ใช้ไปก่อนโดยสังเกตที่ฉลากภาษาไทยได้ ดังนี้

1. เครื่องสำอางขจัดรังแค ส่วนใหญ่จะอยู่ในรูปแบบของแชมพู (ใช้แล้วต้องล้างออก) หรือผลิตภัณฑ์สำหรับเส้นผม และหนังศีรษะประเภทชนิดที่ใช้แล้วต้องล้างออก
2. สารที่ใช้ในเครื่องสำอางเพื่อเป็นสารขจัดรังแค ขณะนี้มีสารที่นิยมใช้กันอยู่ 3 ชนิด ได้แก่ ซิงก์ ไพริไทโอน (zinc pyrithione หรือรู้จักกันในชื่อย่อว่า ZPT) ไพรอกโทน โอลามีน (piroctone olamine) และคลิมบาโซล (Climbazole)
3. สาร 3 ชนิดข้างต้น จัดเป็นสารควบคุม ดังนี้ ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของสารเหล่านี้ จะจัดเป็นเครื่องสำอางควบคุม สังเกตได้ง่าย ๆ ว่าที่ฉลากจะมีข้อความ “เครื่องสำอางควบคุม” อยู่ด้วย ส่วนข้อความอันจำเป็นอื่น ๆ เช่น ชื่อเครื่องสำอาง ประเภท หรือชนิด ส่วนประกอบสำคัญ ชื่อ และที่ตั้งผู้ผลิต/ผู้นำเข้า วันเดือนปีที่ผลิต ครั้งที่ผลิต คำเตือน ปริมาณสุทธิ ก็จะต้องแสดงไว้อย่างครบถ้วน
4. ข้อควรระวังในการใช้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางกลุ่มนี้ ได้แก่
   1. ระวังอย่าให้เข้าตา เพราะเป็นเรื่องปกติที่ขณะใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับเส้นผม หรือหนังศีรษะอาจกระเด็นเข้าตาได้ ต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง
   1. หากผลิตภัณฑ์เข้าตา แม้เพียงเล็กน้อย ต้องรีบล้างออกด้วยน้ำสะอาดทันที
   1. ห้ามใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี
   1. หากใช้ต่อเนื่องกันระยะหนึ่งแล้ว อาการไม่ดีขึ้น หรือแย่ลงกว่าเดิม ควรหยุดใช้ และปรึกษาแพทย์ต่อไป

ถ้าหากใช้เครื่องสำอางขจัดรังแคแล้ว อาการยังไม่ดีขึ้น อาจจำเป็นต้องใช้ผลิตภัณฑ์ขจัดรังแคที่จัดเป็นประเภทยา วางจำหน่ายได้เฉพาะในร้านขายยา เช่น ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของโคทาร์ (Coal tar) ซีลีเนียม ซัลไฟด์ (Selinium sulfide) คีโทโคนาโซล (Ketoconazole) เนื่องจาก สารเหล่านี้ต้องผ่านการประเมินประสิทธิภาพและความปลอดภัยเสียก่อน เมื่อขึ้นทะเบียนตำรับยาเรียบร้อยแล้ว จึงจะวางขายในร้านขายยาได้ ดังนั้น ท่านที่มีปัญหารังแคเรื้อรัง ใช้เครื่องสำอางแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น อาจปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อใช้ผลิตภัณฑ์กลุ่มนี้ได้

สำหรับท่านที่เดินทางไปต่างประเทศบ่อย ๆ อาจพบว่า ผลิตภัณฑ์ขจัดรังแคมีหลากหลายมาก บางประเทศจัดเป็นเครื่องสำอาง บางประเทศจัดเป็นยาที่ผู้บริโภคซื้อเองได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ ทั้งนี้ เนื่องจากสารสำคัญในผลิตภัณฑ์และกฎหมายของแต่ละประเทศซึ่งไม่เหมือนกันนั่นเอง