บริบทที่อยู่อาศัยและวิถีการดำเนินชีวิตมีผลต่อเพศวิถีแบบเพศสัมพันธ์เสรี แลเพศสัมพันธ์ต่างตอบแทน เพราะการมีที่อยู่อาศัยค่อนข้างแออัด ทำให้พบเห็นพฤติกรรมของเพื่อนบ้าน หรือวัยรุ่นที่อยู่ใกล้เคียง ประสบการณ์ทางเพศจากกลุ่มเพื่อนในชุมชน ความใกล้ชิดเพื่อนต่างวัย และเพื่อนรุ่นเดียวกัน ทำให้วัยรุ่นหญิงเกิดจินตนาการทางเพศ
การพักอยู่กับครอบครัว อยู่หอพักอิสระหรืออยู่หอพักอาจารย์ในโรงเรียน มีปัจจัยที่เอื้อต่อการรับรู้เรื่องเพศไม่แตกต่างกัน เพราะช่วงมัธยมศึกษาตอนต้น เป็นระยะเวลาที่เริ่มแตกเนื้อสาว วัยรุ่นหญิงจะมีความสนใจเพศตรงข้าม การรวมกลุ่มจึงเป็นโอกาสที่วัยรุ่นได้พบและพูดคุยในเรื่องที่อยู่ในความสนใจ นำไปสู่ความอยากรู้อยากลอง และมีพฤติกรรมเลียนแบบเพื่อนการพักอาศัยอยู่กับครอบครัว ไม่ได้เป็นหลักประกันว่า จะช่วยชะลอการมีเพศสัมพันธ์เสรีและเพศสัมพันธ์ต่างตอบแทนได้ หากครอบครัวไม่มีการสื่อสารทางเพศ และให้ความรู้เรื่องเพศที่ถูกต้องกับลูก
การมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกมีผลอย่างมากต่อเพศวิถี เพราะวัยรุ่นหญิงมีเพศสัมพันธ์ในภาวะที่ไม่พร้อมทางด้านอารมณ์ และวุฒิภาวะทางร่างกาย จึงส่งผลต่อค่านิยมทางเพศ ครั้งต่อมากลายเป็นเพศสัมพันธ์เสรีจนถึงการมีเพศสัมพันธ์ต่างตอบแทน โดยวัยรุ่นหญิงคิดว่าตนเองไม่มีคุณค่า จึงแสวงหาการยอมรับจากผู้ชาย แม้ว่า คุณค่าที่ได้มานั้น ต้องแลกด้วยร่างกายที่กลับกลายเป็นสินค้า
การรับรู้เรื่องเพศมีอิทธิพลต่อเพศวิถี เป็นหนึ่งในปัจจัยหลักที่เกี่ยวข้องกับการมีเพศสัมพันธ์อย่างรวดเร็ว คือ ความไม่เท่าเทียมกันทางเพศในด้านอำนาจ การให้คำจำกัดความในเรื่องเพศ และการปฏิบัติของผู้ชายที่เป็นใหญ่มากกว่าผู้หญิงเป็นปัจจัยที่ทำให้วัยรุ่นเกิดความขัดแย้ง
ประเด็นสำคัญที่สุด คือ วัยรุ่นหญิงรับรู้เรื่องเพศจากคลิปวิดีโอมากที่สุดทั้ง ๆ ที่อยู่ในระบบโรงเรียน ทั้งที่โรงเรียนประสบความล้มเหลวในการพัฒนาศักยภาพของคน เพราะยังไม่ปรากฏว่ามีประเด็นเรื่องความเป็นหญิงเป็นชายอยู่ในหลักสูตรของโรงเรียน แต่ในหลักสูตรแฝงเร้น กลับพบว่า มีกระบวนการเรียนรู้ที่มีความแตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับเนื้อหาที่สอนในโรงเรียน และสิ่งที่วัยรุ่นอยากรู้ คือ การช่วยเหลือตัวเอง ออรัลเซ็กส์ และยังเสนอให้ใช้ซีดีถ่ายของจริง สอนการใส่ถุงยางอนามัย การมีเพศสัมพันธ์ การตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ ผลของการทำแท้ง รวมทั้งด้านอารมณ์เมื่อมีความต้องการทางเพศ การดูแลอวัยวะเพศ ทักษะการสื่อเรื่องเพศกับผู้ใหญ่และเพื่อน รวมทั้งลีลาการมีเพศสัมพันธ์
ปรากฏการณ์เพศวิถีของวัยรุ่นหญิง
- เพศสัมพันธ์ ที่มีพื้นฐานแนวคิดว่าพฤติกรรมของบุคคลเกิดจากการให้ความหมายของบุคคลต่อสิ่งนั้น ๆ และการให้ความหมายหรือการตีความ เป็นกระบวนการแปลความหมายของบุคคล จากการติดต่อกับบุคคลอื่นหรือสิ่งที่บุคคลเผชิญ การมีเพศสัมพันธ์ทำให้ผู้หญิงรู้จัก ความเป็นหญิงของตน และรู้สึกว่า ตนเองเป็นผู้หญิงสมบูรณ์ วัยรุ่นหญิงจึงใช้เพศสัมพันธ์วัดคุณค่าความเป็นหญิง และเพศสัมพันธ์เสรีของวัยรุ่นหญิง ยังสะท้อนถึงการขาดความรัก ความมั่นคง ทางจิตใจ
- รักร่วมเพศหญิงรักหญิง ไม่สามารถสรุปได้แน่ชัดว่า เกิดจากสาเหตุใด เพราะปัจจัยทั้งหมด ได้แก่ ภูมิหลังของครอบครัว วิธีการเลี้ยงดู ความสัมพันธ์ในครอบครัว วิถีชีวิต และการคบเพื่อนล้วนมีความสัมพันธ์กับเพศวิถีแบบหญิงรักหญิง วัยรุ่นหญิงกลุ่มนี้ โดยเฉพาะวัยรุ่นทอม เกิดความรู้สึกรักชอบเพศเดียวกันในวัยเด็ก อายุประมาณ 11 – 12 ปี และเริ่มชัดเจนมากขึ้น เมื่อเริ่มต้นมีเพศสัมพันธ์อายุประมาณ 13 ปี แต่วัยรุ่นดี้อัตลักษณ์ทางเพศไม่ตายตัว กลับไปกลับมาได้ ดี้บางรายคบกับทอม เพราะผิดหวังจากเพศชาย ที่เชื่อว่า ความปรารถนาทางเพศ เรื่องรักต่างเพศ หรือรักร่วมเพศ ไม่ใช่เรื่องที่มีโดยกำเนิด แต่เป็นเรื่องที่บุคคลเลือก และไม่ได้เป็นเรื่องที่เกิดจากลักษณะทางชีวภาพ หรือแรงขับที่อยู่ภายในร่างกาย
- เพศสัมพันธ์ต่างตอบแทน แนวความคิดที่นำมาอธิบาย คือ การแลกเปลี่ยนทางสังคม โดยพิจารณาจากพฤติกรรมที่วัยรุ่นหญิงใช้ร่างกายตอบแทนผู้ชาย ซึ่งสิ่งตอบแทนอาจเป็นเงินและวัตถุสิ่งของ อาจกล่าวได้ว่า ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลจะต้องมีผลได้มากกว่าผลเสีย หากการแลกเปลี่ยนนั้นฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งประเมินแล้วว่า ไม่คุ้มค่า ความสัมพันธ์อาจจะสิ้นสุดลง หรือเปลี่ยนรูปไปจากเดิม
กระบวนการที่นำไปสู่เพศวิถีของวัยรุ่นหญิง
กระบวนการที่นำไปสู่เพศวิถีของวัยรุ่นหญิง มีปัจจัยที่เป็นองค์ประกอบทั้งด้านชีววิทยาที่ผลักดันให้วัยรุ่นหญิงมีความต้องการทางเพศ เพราะวัยรุ่นหญิงยุคใหม่ ร่างกายเจริญเติบโตเร็ว ทำให้ร่างกายสร้างฮอร์โมนทางเพศเร็วกว่ายุคก่อนและการเรียนรู้เรื่องเพศจากสื่อ ทั้งคลิปวิดีโอ สื่อโทรทัศน์ และนิตยสารวัยรุ่น อย่างไรก็ดี การที่วัยรุ่นสนใจในเรื่องเพศมาก เพราะถูกกระตุ้นการรับรู้จากบริบททางสังคม แต่สังคมไม่มีระบบการเรียนรู้ที่ถูกต้องปล่อยให้เด็กเรียนรู้จากเพื่อน จากสื่อ รวมทั้งนิตยสารวัยรุ่น และสื่อโฆษณาที่ล้วนแต่สอดแทรกเรื่องเพศ แต่วัยรุ่นมีความสามารถในการควบคุมอารมณ์ทางเพศได้น้อย เพราะสมองยังไม่ได้จัดระเบียบ
เหตุผลเรื่องความรัก เป็นกระบวนการหนึ่งที่นำไปสู่การมีเพศสัมพันธ์และเป็นเหตุผลสำคัญ ผู้หญิงมีเพศสัมพันธ์เพราะรัก เหตุผลแรกที่ผู้หญิงปฏิเสธการมีเพศสัมพันธ์เพราะไม่รักมากพอ
กระบวนการอีกด้านหนึ่งเป็นเงื่อนไขสำคัญ คือ วัยรุ่นหญิงการขาดการเรียนรู้รูปแบบความสัมพันธ์ชาย – หญิง และขาดทักษะการต่อรอง ความเชื่อเรื่องหญิง คือ สมบัติของชาย หรือชายมีสิทธิเหนือร่างกายผู้หญิง ทำให้ผู้หญิงเป็นฝ่ายถูกกระทำ
การให้ความหมายเพศวิถีของวัยรุ่นหญิง
วัยรุ่นหญิงให้ความหมายของเพศวิถีรวมกับเรื่องเซ็กซ์ หรือการมีเพศสัมพันธ์ และมีทัศนะว่าเพศวิถีเป็นเรื่องของธรรมชาติที่ต่อเนื่องจากความรัก เป็นการแสดงออกถึงความรักที่แท้จริง การให้ความหมายเพศวิถีของวัยรุ่นหญิงสะท้อนถึงวิธีคิดและความเข้าใจเรื่องเพศวิถีในระดับบุคคล เป็นจินตนาการของวัย เพราะทั้งก่อนและหลังจากเพศสัมพันธ์ ไม่ว่าจะเป็นเพศสัมพันธ์ครั้งที่สองหรือสาม วัยรุ่นหญิงยังเพ้อฝันถึงเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากความรัก ความลึกซึ้ง ความผูกพันเป็นผลมาจากวาทกรรมทางเพศที่ได้รับในสังคม การให้ความหมายหรือการตีความเพศวิถีเป็นผลต่อเนื่องมาจากการรับรู้วาทกรรมในสังคมเกี่ยวกับเรื่องเพศที่หล่อหลอมความเป็นตัวตนของมนุษย์
ผลกระทบจากเพศวิถี
ผลกระทบจากเพศวิถีของวัยรุ่นหญิงเป็นผลต่อเนื่องมาจากการก้าวข้ามขั้นตอนของชีวิต มีเพศสัมพันธ์โดยไม่พร้อมในด้านวุฒิภาวะและการที่วัยรุ่นหญิงเป็นฝ่ายได้รับผลกระทบจากเพศวิถีมากกว่าผู้ชาย เพราะโครงสร้างของสังคมที่ให้ความสำคัญกับผู้ชายเหนือกว่าผู้หญิง ทั้งนี้ ความด้อยกว่าของผู้หญิงที่เป็นเหยื่อในสังคม ไม่สามารถเป็นอิสระจากพันธนาการของสังคมในเรื่องเพศที่ผู้หญิงต้องเป็นฝ่ายตอบสนอง และยอมรับผลที่เกิดขึ้นจากเพศสัมพันธ์ และความเชื่อในสังคมที่ยอมรับเพียงรักต่างเพศ ทำให้ผู้หญิงที่รักเพศเดียวกัน โทษว่าตนเองผิดเพศเป็นความผิด และเป็นบาป ขาดความเชื่อมั่นในการเปิดเผยตัวตน
ผลกระทบจากเพศวิถีที่เป็นข้อค้นพบที่น่าสนใจ คือ การสร้างค่านิยมใหม่ด้วยการพกถุงยางอนามัย สะท้อนถึงความเชื่อมั่นในความเท่าเทียมกันของผู้หญิงยุคใหม่ ที่มองว่าเพศสัมพันธ์เป็นเรื่องของธรรมชาติ เป็นลักษณะของเพศสัมพันธ์เสรี เพราะมีความสัมพันธ์แบบไม่มีข้อผูกมัด สามารถมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่ตนพึงพอใจไม่จำกัดระยะเวลาที่คบกัน มองสิทธิความเท่าเทียมกันทางเพศในเชิงการสูบบุหรี่ ดื่มสุรา เที่ยวกลางคืน เพศสัมพันธ์ ยาเสพติด รวมทั้งสิทธิในด้านสุขภาวะทางเพศ
วิธีการปรับตัวของวัยรุ่นหญิง
วัยรุ่นหญิงส่วนใหญ่มีการปรับตัวที่สมบูรณ์ด้วยการยอมรับเพศวิถีของตนเอง ไม่กล่าวโทษผู้อื่น การให้อภัยของครอบครัวเป็นปัจจัยสำคัญที่สุด วัยรุ่นจะยอมรับตนเองไม่ได้ หากครอบครัวและสังคมไม่ยอมรับ และวัยรุ่นที่มีความรักแบบรักต่างเพศและรักร่วมเพศ จะไม่สามารถผ่านขั้นตอนของชีวิตไปได้หากขาดการยอมรับจากกลไกทางสังคม ทั้งการปรับตัวของบุคคลว่าจะทำได้ดีเพียงใดนั้น ขึ้นอยู่กับผู้อยู่ใกล้ชิดที่เปิดโอกาสให้เด็กอย่างเต็มที่
สำหรับวิธีการปรับตัวโดยการหาเหตุผลเข้าข้างตนเอง และกล่าวโทษผู้อื่น มีข้อดีในด้านสุขภาพจิต ทำให้วัยรุ่นหญิงไม่มีความเคร่งเครียดกังวลใจ แต่ในระยะยาวอาจสร้างปัญหาให้กับสังคม หากวัยรุ่นหญิงเคยชินกับการหาเหตุผลเข้าข้างตนเอง ส่วนการสร้างคุณค่า และค่านิยมใหม่ในกลุ่มวัยรุ่น เป็นวิธีการปรับตัวที่วัยรุ่นหญิงนำมาใช้กันมาก เชื่อว่า มนุษย์ดำรงชีวิตอยู่ด้วยการปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นการนำเอาประสบการณ์ที่ได้รับมาผสมผสานกับสติปัญญา กล่าวได้ว่า เป็นวิธีการปรับตัวด้วยปัญญาผสมผสานกลไกการป้องกันตัว
วัยรุ่นหญิงกลุ่มที่ปรับตัวในทิศทางที่ไม่เหมาะสม อาจเนื่องมาจากภูมิหลังครอบครัวในวัยเด็ก การละเลยจากพ่อแม่ พ่อแม่แยกทางกันการถูกทอดทิ้งในวัยเด็ก ส่งผลต่อภาวะความมั่นคงทางจิตใจ สัมพันธ์กับการควบคุมตน หรือกลไกการป้องกันตน เป็นส่วนหนึ่งของวิธีการปรับตัวที่เป็นผลมาจากพัฒนาการบุคลิกภาพของบุคคลในช่วงอายุ 13 – 20 ปี เด็กจะมีปัญหาในการปรับตัวเพื่อพัฒนาความเป็นตัวของตัวเอง หากพัฒนาการในขั้นนี้ ไม่ได้รับการตอบสนอง เช่น การถูกปฏิเสธจากเพศตรงข้าม ผิดหวังจากความรัก ทำให้พัฒนาการของวัยรุ่นหยุดชะงัก การตอบสนองตนในจิตสำนึก จะทำไม่ได้ดี มีความบกพร่องในด้านคุณธรรม คือ อาจจะมีการรับรู้สิ่งที่ดีและไม่ดี แต่ไม่สามารถกระทำได้