วัฒนธรรมคติความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับของใช้ในชีวิตประจำวัน

ของใช้ในชีวิตประจำวันในสมัยโบราณนั้นมีอยู่มาก ในปัจจุบันก็ยังพบเห็นและยังมีการใช้อยู่ส่วนใหญ่ จะเห็นจนเคยชินและอยู่ใกล้ตัวอาจจะเป็นของเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ร่มกันแดด หวี หมอน ผ้าเช็ดหน้า เป็นต้น เมื่อ 80 ปีมาแล้ว ผ้าเช็ดหน้าถูกกำหนดมาว่า ชนิดใดเหมาะกับงานอะไร มีขนาดและสีต่าง ๆ ดังคำโฆษณาขายผ้าเช็ดหน้าของห้างจาตุรงค์อาภรณ์ ที่เคยลงในหนังสือพิมพ์ ศัพท์ไทย พ.ศ. 2468 ดังนี้

  • ผ้าเช็ดหน้าขาวล้วน เนื้อดีพอใช้ มีจำนวนมาก สำหรับซื้อแจกงานศพ หรือถวาย พระภิกษุ ราคาโหลละ 8 สลึงเท่านั้น
  • ผ้าเช็ดหน้าผืนเล็กสำหรับผู้หญิงหรือสำหรับเด็ก หากจะใช้สำหรับชำร่วยงานมงคลก็ดี ราคาเพียงโหลละ 25 สตางค์ พื้นขาวขอบพิมพ์เป็นดอกไม้สีต่าง ๆ
  • ผ้าเช็ดหน้าสีน้ำตาลและสีฟ้า ขนาดกว้างยาว 18*18 นิ้ว ดุจผ้าเช็ดหน้าขาวข้างบน เหมาะสำหรับเป็นของช่วยงานดุจกัน ราคาเพียงโหลละ 8 สลึง

 จากข้อความโฆษณาจะเห็นสีได้เข้ามามีอิทธิพลแบ่งแยกพื้นผ้าในการนำไปใช้อย่างชัดเจน

การนำสีมาใช้อีกด้านหนึ่งมาใช้ในชีวิตประจำวันของมนุษย์เป็นการนำสีมาใช้แทนความหมายของสิ่งของต่าง ๆ เพื่อให้เข้าใจตรงกันและสามารถสื่อสารกันได้อย่างถูกต้อง เช่น สีของธงชาติ ซึ่งทุกประเภทก็จะมีสีภายในธงของประเทศนั้นแตกต่างกันออกไป ประเทศไทยก็เช่นกัน ในประวัติศาสตร์กล่าวไว้ว่า คนไทยเริ่มรู้จักธง เพราะมีการค้าขายกับชาวต่างชาติ

ในสมัยรัชกาลที่ 1 ทรงมีพระราชโองการให้จัดทำธงสีแดงและมีรูปจักรสีขาวไว้กลางธง แทนสัญลักษณ์ว่า เป็น “เรือหลวง”  ในรัชกาลที่ 2 ทรงนำรูปช้างเผือกสีขาวลงในวงจักรสีขาว และในรัชกาลที่ 4 ทรงมีพระราชโองการให้ เหลือในธงแค่รูปช้างเผือกสีขาวบนธงสีแดงเท่านั้น

ในสมัยรัชกาลที่ 6 ทรงโปรดให้มีการแก้ไขธงเป็นรูปช้างเผือกทรงเครื่องยืนแท่นหันหลังเข้าเสา ต่อมาพระองค์ก็ทรงมีการเปลี่ยนแปลงธงจากเดิมเป็นธงสีเหลี่ยมผืนผ้าขาวสลับสีแดง และในปีเดียวกันนั้นก็ทรงมีการเพิ่มสีน้ำเงินไว้กลางธง เนื่องจากสีน้ำเงินเป็นสีวันพระราชสมภพ และทรงเรียกธงนี้ว่า ธงไตรรงค์และพระองค์ยังทรงพระราชนิพนธ์หัวข้อเครื่องหมายแฝงธงไตรรงค์นี้ว่า

ขาว คือ บริสุทธิ์สีสวัสดิ์ หมายพระไตรรัตน์ และธรรมคุ้มจิตไทย

แดงคือโลหิตเราไซร์ ซึ่งย่อมสละได้ เพื่อรักษาชาติศาสนา

น้ำเงินคือสีโสภา อันจอมประชา ธ โปรดเป็นของส่วนพระองค์

จัดริ้วเข้าเป็นไตรรงค์ จึงเป็นสีธง ที่รักแห่งเราชาวไทย

นอกจากประเทศไทยแล้ว ประเทศอื่นก็มีการนำสีธงมาแทนสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น ในแถบตะวันตกเชื่อกันว่า สีฟ้าและสีน้ำเงิน เป็นสีแห่งเวทมนต์ สีแห่งมนต์ขลัง แฝงไว้ด้วยกิเลส จึงทำให้กษัตริย์เชื่อว่า สีฟ้า สามารถคุ้มครองให้พระองค์ปลอดภัย และนำสีฟ้ามาทำเป็นสีธงประจำชาติ

ในปัจจุบันคติความเชื่อเรื่องของสีมีอิทธิพลต่อการเลือกของใช้ในชีวิตประจำวันสำหรับบุคคลทั่วไปนั้น ความคิดส่วนใหญ่ของคนเรา ยึดเหนี่ยวจิตใจอยู่กับความเจริญรุ่งเรืองความสุขสมหวัง ความยินดีปรีชา ด้วยการนำโชคชะตาของคนเองเชื่อมโยงกับอิทธิพลของสีตามความเชื่อ การที่ใช้สีที่ถูกโฉลกจะนำพาความรุ่งเรืองความสำเร็จนั้นมาให้

มีหลักฐานจากข้อมูลการวิจัยทางการตลาดของผู้ผลิตรถยนต์ชี้ให้เห็นว่า ร้อยละ 20 ของผู้บริโภคตัดสินใจที่จะไม่ซื้อรถหากไม่ได้สีตามต้องการ หรือผู้บริโภคอีกกลุ่มหนึ่งยอมเปลี่ยนไปซื้อรถรุ่นอื่นที่ต่างจากรุ่นเดิมโดยสิ้นเชิง เห็นได้ชัดว่า ในปัจจุบันการเลือกซื้อของใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น การเลือกซื้อรถยนต์ส่วนตัวสีได้มีอิทธิพลเป็นอย่างมากในการตัดสินใจ

นักจิตวิทยาได้กล่าวไว้ว่า สีมีอิทธิพลต่อความเชื่อและอารมณ์ความรู้สึกกับมนุษย์ ในปัจจุบันจะเห็นว่า มีการนำสติกเกอร์ที่มีข้อความว่ารถคันนี้มีสีขาวหรือสีต่าง ๆ กันมาติดท้ายรถ เป็นการบ่งบอกถึงความเชื่อในเรื่องโชคชะตาซึ่งทำให้ตนเองถูกโฉลกกับสีที่ต้องการด้วยมีความเชื่อว่า อิทธิพลของสีจะช่วยทำให้ตนเกิดความเจริญรุ่งเรืองได้ ซึ่งพบเห็นได้ในปัจจุบันนี้ และพบว่า สิ่งที่อำนวยความสะดวก เช่น รถยนต์ เฟอร์นิเจอร์ ฯลฯ มีความสำคัญในการดำเนินชีวิตของคนเราในปัจจุบันอย่างยิ่ง ซึ่งมนุษย์เป็นผู้สร้างหรือผู้ออกแบบสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ขึ้นมาก็เพื่อสนองความต้องการ ด้านประโยชน์ใช้สอย เป็นสิ่งสำคัญ และรวมถึงตอบสนองความพอใจอันเกิดขึ้นมาจากการเลือกใช้สีตามความเชื่อส่วนตัวด้วย การที่อุตสาหกรรมการผลิตสีสำหรับใช้ในชีวิตประจำวันมีความก้าวหน้ามากขึ้น สีมีให้เลือกเพิ่มขึ้นส่งผลให้เกิดแนวทางการเลือกใช้สีเพิ่มมากขึ้นตามมา สีจึงเป็นสิ่งที่จะดึงดูดความสนใจของผู้ใช้ได้และมีผลถึงตัวสินค้าโดยตรงและความเชื่อคนเรานั้นได้ส่งผลต่อการตัดสินใจของผู้บริโภคเป็นอย่างมาก

นอกจากนั้น ยังมีงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับสีและของใช้อื่น ๆ เช่น สีของผ้าปูพื้นโต๊ะบางแห่งไม่นำสีบางสีมาใช้ เนื่องจาก ทำให้มีความรู้สึกว่า รสชาติของอาหารไม่อร่อย หรือทำให้ไม่น่ารับประทานเป็นต้น ตัวอย่างการจัดโต๊ะอาหารด้วยการใช้สีของผ้าปูโต๊ะเป็นสีขาวและสีของผ้าเช็ดปากเป็นสีชมพู และสีส้ม

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *