บัตรประจำตัวประชาชนเป็นเอกสารที่ทางราชการออกให้กับประชาชนผู้มีสัญชาติไทย เพื่อใช้พิสูจน์ทราบและยืนยันตัวบุคคลในการขอใช้สิทธิหรือประกอบธุรกรรมต่าง ๆ ตามนโยบายการใช้บัตรประจตัวประชาชนเพียงใบเดียวในการติดต่อราชการ รวมทั้งการติดต่อขอรับบริการจากภาคเอกชน ซึ่งจากความสำคัญของบัตรประจำตัวประชาชนดังกล่าวทำให้กลุ่มมิจฉาชีพต้องการบัตรประจำตัวประชาชนของผู้อื่นเพื่อไปดำเนินการด้านธุรกรรมต่าง ๆ โดยมิชอบก่อให้เกิดความเดือดร้อนและเสียหายต่อผู้เป็นเจ้าของบัตรได้
ผู้ที่เป็นเจ้าของบัตรประจำตัวประชาชนจึงต้องเก็บรักษาบัตรไว้อย่างดี ระวังอย่าให้สูญหาย หากรู้ว่า บัตรประจำตัวประชาชนสูญหายเมื่อใดให้รีบแจ้งต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ณ ที่ว่าการอำเภอ สำนักงานเขต สำนักงานเทศบาล ศาลาว่าการจังหวัด หรือสถานที่ทำบัตรประจำตัวประชาขนต่าง ๆ ที่อยู่ใกล้โดยเร็วที่สุดเพื่อแจ้งบัตรหายพร้อมขอมีบัตรประจำตัวประชาชนใหม่ และเมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่ออกบัตรประจำตัวประชาชนใหม่แล้วบัตรเดิมที่สูญหายจะถูกยกเลิกโดยอัตโนมัติทันที อย่างไรก็ตาม หากมิใช่กรณีบัตรประจำตัวประชาชนหายจริง แต่เจ้าของบัตรประจำตัวประชาชนไปแจ้งบัตรหายและขอมีบัตรประจำตัวประชาชนใหม่อาจมีความผิดฐานแจ้งข้อความหรือแสดงหลักฐานอันเป็นเท็จต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายว่าด้วยบัตรประจำตัวประชาชน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี และหรือปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ รวมทั้งหากยินยอมให้ผู้อื่นนำบัตรประจำตัวประชาชนไปใช้ในทางทุจริตต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 3 เดือนถึง 3 ปี หรือปรับตั้งแต่ 5,000 บาทถึง 60,000 บาทหรือทั้งจำทั้งปรับ
กรณีหน่วยบริการภาครัฐ ภาคเอกชน ที่ประชาชนไปติดต่อขอใช้บริการติดต่อขอใช้บริการหรือติดต่อทำธุรกรรมหรือประชาชนผู้ใดพบบัตรประจำตัวประชาชนที่เจ้าของบัตรทำหายหรือลืมไว้ หากไม่สามารถติดต่อเจ้าของบัตรมารับคืนได้ขอให้นำส่งบัตรประจตัวประชาชนที่เจ้าของบัตรทำหายหรือลืมไว้ดังกล่าวให้กับพนักงานเจ้าหน้าที่ ณ ที่ว่าการอำเภอ สำนักงานเขต สำนักงานเทศบาล ศาลาว่าการหรือสถานที่ให้บริการจัดทำบัตรประจำตัวประชาชนหรือใส่ตู้ไปรษณีย์ แล้วแต่กรณี ทั้งนี้ หากผู้ใดนำบัตรประจำตัวประชาชนของผู้อื่นไปใช้แสดงว่า ตนเป็นเจ้าของบัตรมีความผิดตามกฎหมายว่าด้วยบัตรประจำตัวประชาชน ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 6 เดือนถึง 5 ปี และปรับตั้งแต่ 10,000 บาท ถึง 100,000 บาทหรือหากเอาไป หรือยึดไว้ซึ่งบัตรของผู้อื่นเพื่อประโยชน์สำหรับตนเองหรือผู้อื่นโดยมิชอบต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือหากเอาไปหรือยึดไว้ซึ่งบัตรของผู้อื่นเพื่อประโยชน์สำหรับตนเอง หรือผู้อื่นโดยมิชอบต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน และปรับไม่เกิน 10,000 บาท รวมทั้งอาจจะมีความผิดตามกฎหมายอาญาที่เกี่ยวข้องด้วย
ทั้งนี้ หากมีปัญหาอุปสรรคหรือต้องการข้อมูลในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับบัตรประจำตัวประชาชน กรุณาติดต่อได้ที่ส่วนบัตรประจำตัวประชาชน สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย หมายเลขโทรศัพท์ 0 – 2791 – 7620 หรือสายด่วน 1548 ตามวันและเวลาราชการ